دانلود پروژه گذری و نظری بر سقا‌خانه

این محصول در قالب فایل word و در ۱۷۳ صفحه تهیه و تنظیم شده است

قیمت فایل فقط ۳,۵۰۰ تومان

پروژه گذری و نظری بر سقا‌خانه

.

سقاخانه

در معماری سنتی ایرانی، به فضاهای کوچکی در معابر عمومی اطلاق می‌شد که اهالی و کسبه برای آب دادن به رهگذران تشنه درست می‌کردند. سقاخانه معمولاً ظروف سنگی بزرگی بودند که آب آشامیدنی در آنها ریخته می‌شد و پیاله‌هایی با زنجیر به آنها بسته می‌شد.

سقاخانه‌ها در ابتدا بیشتر جنبه خدماتی داشتند و بانیان آنها بیشتر به منظور ثواب بردن، اقدام به ساخت و نگه داری آنها می‌کردند. برخی سقاخانه‌ها دائمی بودند و برخی دیگر در زمانهای خاص بویژه به هنگام عزاداری محرم برپا می‌شدند. برای آگاهی دادن به رهگذران در شب، شمع‌هایی در اطراف سقاخانه تعبیه و روشن می‌شد که بعدها جنبه‌ای مذهبی پیدا کرد و کسانی که نذر و نیازی داشتند هر شب جمعه، شمع‌هایی را در سقاخانه‌ها روشن می‌کردند. در تهران، سقاخانه‌های بزرگتری ساخته شد و در آنها شمایل بزرگان مذهبی مانند عباس برادر حسین بن علی و علی اکبر و دیگر نذری‌های مردم توسط خادمان سقاخانه نگه داری می‌شد.^[۱] سقاخانه‌های مصور

سقاخانه‌ها در خود، فرهنگ تصویری ایرانی- اسلامی را جای داده‌اند به صورتی که «در اغلب آنها می‌توان از قدیمی‌ترین پوسترها، وردها و دعاهای مذهبی، طلسم‌ها، عریضه‌ها و طومارها را یافت.»،^[۲] در تهران، سقاخانه خدابنده لو تنها سقاخانه مصور تهران است که از دوره قاجاریه به جای مانده‌است، که از بی‌نظیرترین آثار تاریخی شهر تهران به شمار می‌رود.^[۳]

سقاخانه‌های معروف

از معروف‌ترین سقاخانه‌ها در ایران می‌توان به سقاخانه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در اردبیل متعلق به قرن ۱۶ میلادی، سقاخانه کوچه دباغ خانه در یزد متعلق به سال ۱۵۱۷ میلادی، سقاخانه عزیزالله در مجاورت مسجد جمعه اصفهان ساخته شده در دوران شاه سلیمان طی سال‌های ۱۶۶۶ تا ۱۶۹۴ و سقاخانه اسماعیل طلایی ساخته شده به دست نادر شاه افشار در زیارتگاه امام رضا در مشهد در بین سال‌های ۱۷۳۶ تا ۱۷۴۷ میلادی اشاره کرد که از این میان تنها سقاخانه اسماعیل طلایی همچنان در جای خود باقی است.^[۴] در تهران، بیش از ۲۹۰ سقاخانه وجود دارد^[۵] که سقاخانه خدابنده لو تنها سقاخانه مصور تهران است که از دوره قاجاریه به جای مانده‌است، که از بی‌نظیرترین آثار تاریخی شهر تهران به شمار می‌رود.^[۳] در تهران (تهران قدیم) به لحاظ معماری و گستره مخاطبان، سقاخانه‌های نوروزخان، شیخ هادی نجم‌آبادی، سقاخانه آئینه و سقاخانه مصور خدابنده لو شهرت زیادی داشتند. سقاخانه‌ای نیز در مقابل بقعهٔ امامزاده سید اسحاق در کوچه خدابنده لو، واقع‌شده‌است، که ظاهراً برای همین مکان متبرکه، بنا شده، این سقاخانه قدمتی بیش از ۶۰ سال دارد و چندی است به دلیل بی‌توجهی مسئولان رو به ویرانی است.^[۶]

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                              صفحه

مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. ۱

فصل اول : نماد و نگرشی نمادین

۱-۱      نماد و نگرش نمادین به هستی ……………………………………………………………. ۶

۱-۲      نماد و نقش آن در زندگی ………………………………………………………………… ۱۰

فصل دوم : سقاخانه

۲-۱وجود افتراق فضاهای سنتی و مدرن……………………………………………………. ۱۳

۲-۱-۱  شناختی از دو واژه «نوگرایی» و «سنت گرایی»……………………………….. ۱۳

۲-۱-۲ گرایش به فضاهای شهری سنتی ……………………………………………………. ۱۴

۲-۱-۳ مقایسه فضاهای سنتی و مدرن ……………………………………………………… ۱۶

۲-۲ فرهنگ واژگانی سقاخانه …………………………………………………………………… ۱۸

۲-۳  علل پیدایش سقاخانه ……………………………………………………………………….. ۲۴

۲-۴ دو عنصر اساسی در سقاخانه …………………………………………………………… ۳۱

۲-۴-۱ آب………………………………………………………………………………………………. ۳۲

۲-۴-۱-۱ آب عنصر مقدس و مشترک در ادیان پهنه ی ایران زمین………………. ۳۴

۲-۴-۱-۲ آب در دیگر آیین های باستانی……………………………………………………. ۳۶

۲-۴-۱-۳ آب در ادیان و آیین ها……………………………………………………………….. ۳۷

۲-۴-۱-۳-۱ آب در دیانت یهود…………………………………………………………………. ۳۷

۲-۴-۱-۳-۲ آب در مسیحیت ……………………………………………………………………. ۳۸

۲-۴-۱-۳-۳ آب در آیین مندائی و صابئین ………………………………………………… ۳۸

۲-۴-۱-۳-۴ آب در اسلام ……………………………………………………………………….. ۳۹

الف : بازتاب آب در اسلام ………………………………………………………………………… ۳۹

ب: آب در عرفان اسلامی – ایرانی …………………………………………………………….. ۴۰

ج: آب ، واقعه كربلا و آب تربت …………………………………………………………………. ۴۲

د: آب و مذهب دو روی یك سكه‌اند در سقا خانه ………………………………………… ۴۵

۲-۴- ۲ آتش ………………………………………………………………………………………….. ۵۰

۲-۴-۲-۱ آتش و نور در ایران باستان ……………………………………………………… ۵۰

۲-۴-۲-۱-۱  اهمیت آتش و نور درجهان بینی آفرینش ایران باستان …………….. ۵۳

۲-۴-۲-۱-۲ آتش و نور واسطوره های آن در فرهنگ آریایی ……………………… ۵۳

۲-۴-۲-۲ كاركرد رمزهای آتش و نور در اسلام ……………………………………….. ۵۴

۲-۴-۲-۳ كاركرد رمزهای آتش و نور در ایران ………………………………………… ۵۵

۲-۴-۲-۴ نور و هنر ……………………………………………………………………………….. ۵۶

۲-۵ معماری سقا خانه …………………………………………………………………………….. ۵۷

۲-۶ عناصر نمادین سقا خانه ……………………………………………………………………. ۶۰

۲-۶-۱ آینه …………………………………………………………………………………………….. ۶۱

۲-۶-۲ شمع ( چراغ نفتی ، لوستر ) ……………………………………………………………. ۶۳

۲-۶-۲-۱ شعله شمع ………………………………………………………………………………. ۶۴

۲-۶-۲-۲ سوگند به نور و روشنایی و فروغ و شمع افروزی ………………………. ۶۶

۲-۶-۲-۳ شمع گردانی در مراسم مقدس …………………………………………………… ۶۷

۲-۶-۲-۴ شمع در سقا خانه : آتش و آب ………………………………………………….. ۶۷

۲-۶-۳ قفل …………………………………………………………………………………………….. ۶۸

۲-۶-۴ آدمكهای فلزی ……………………………………………………………………………… ۷۰

۲-۶-۵ پنجه  ………………………………………………………………………………………….. ۷۲

۲-۶-۶ چشم …………………………………………………………………………………………… ۷۴

۲-۶-۷ ظرف سقا خانه‌ای ………………………………………………………………………… ۷۵

۲-۶-۸ ستاره …………………………………………………………………………………………. ۷۶

۲-۷ تزئینات دیگر سقاخانه ………………………………………………………………………. ۷۶

۲-۷ -۱ کتیبه نویسی………………………………………………………………………………… ۷۶

۲-۷-۲ سنگاب…………………………………………………………………………………………. ۸۰

۲-۸ رنگ در سقاخانه ……………………………………………………………………………… ۸۱

۲-۸-۱ پیشینه ای از رنگ ………………………………………………………………………… ۸۱

۲-۸-۲ خواص رنگ سبز …………………………………………………………………………. ۸۲

۲-۸-۲-۱ مسرت بخشی و شاد آور بودن …………………………………………………. ۸۳

۲-۸-۲-۲ تقویت تحمل پذیری و صبر ……………………………………………………….. ۸۳

۲-۸-۳ رنگ سبز در سقاخانه …………………………………………………………………… ۸۴

۲-۹ معرفی تعدادی از سقاخانه‌های معروف

۲-۹-۱ سقاخانه عزیز الله …………………………………………………………………………. ۹۰

۲-۹-۲ سقاخانه سردر مجلسی …………………………………………………………………. ۹۲

۲-۹-۳ سقاخانه طوقچی …………………………………………………………………………… ۹۳

۲-۹-۴ سقاخانه آقا میرزا اسدالله روضاتی …………………………………………………. ۹۵

۲-۹-۵ سقاخانه در دشت ………………………………………………………………………… ۹۷

۲-۹-۶ سقاخانه حاج آقا شجاع …………………………………………………………………. ۹۹

۲-۹-۷ سقاخانه پنج شنبه دین ………………………………………………………………… ۱۰۱

۲-۹-۸ سقاخانه قدیمی رو به روی سردر مسجد جورجیو ………………………… ۱۰۳

۲-۹-۹ سقاخانه‌های درب امام ……………………………………………………………….. ۱۰۵

۲-۹-۹-۱  سقاخانه دالان درب امام ………………………………………………………… ۱۰۵

۲-۹-۹-۲  سقاخانه صحن شمالی درب امام …………………………………………….. ۱۰۶

۲-۹-۹-۳  سقاخانه مجاور درب امام ……………………………………………………… ۱۰۷

۲-۹-۱۰ سقا خانه مسجد حكیم ………………………………………………………………. ۱۰۸

۲-۹-۱۱ سقا خانه هارونیه …………………………………………………………………….. ۱۰۹

۲-۹-۱۲ سقاخانه درب كوشك ……………………………………………………………….. ۱۱۰

۲-۹-۱۳ سقاخانه بیدآباد ……………………………………………………………………….. ۱۱۰

۲-۹-۱۴ سقاخانه حاج محمد جعفر ………………………………………………………….. ۱۱۱

۲-۹- ۱۵ سقاخانه قصر در دشت …………………………………………………………… ۱۱۲

۲-۹-۱۶ سقاخانه گرگ یراق …………………………………………………………………… ۱۱۳

۲-۹-۱۷ سقاخانه گذرهارونیه ………………………………………………………………… ۱۱۴

۲-۹-۱۸ سقاخانه حاج علی …………………………………………………………………….. ۱۱۵

۲-۹- ۱۹ سقاخانه آقانور ……………………………………………………………………….. ۱۱۶

۲-۹-۲۰ سقاخانه تركها …………………………………………………………………………. ۱۱۷

۲-۹- ۲۱ سقاخانه مسجد سید ………………………………………………………………… ۱۱۸

۲-۹-۲۲ سقا خانه تاج الدین ……………………………………………………………………. ۱۱۹

۲-۹-۲۳ سقاخانه مسجد لبنان ………………………………………………………………… ۱۲۰

۲-۹- ۲۴ سقاخانه مسجد ذكر الله ……………………………………………………………. ۱۲۱

فصل سوم : مكتب سقا خانه

۳-۱ مكتب سقا خانه و پیدایش آن …………………………………………………………… ۱۲۲

۳-۲ هنرمندان مكتب سقا خانه ………………………………………………………………… ۱۲۷

۳-۲-۱ منصور قندریز …………………………………………………………………………… ۱۲۷

۳-۲-۲ حسین زنده رودی ……………………………………………………………………… ۱۲۹

۳-۲-۳ پرویز تناولی ……………………………………………………………………………… ۱۳۱

۳-۲-۴ فرامرز پیل آرام …………………………………………………………………………. ۱۳۳

۳-۲-۵ ژازه طباطبایی ……………………………………………………………………………. ۱۳۴

۳-۲-۶ جعفر روحبخش …………………………………………………………………………. ۱۳۵

۳-۲-۷ مسعود عربشاهی ……………………………………………………………………….. ۱۳۵

۳-۲-۸ ناصر اویسی ……………………………………………………………………………… ۱۳۷

۳-۲-۹ صادق تبریزی ……………………………………………………………………………. ۱۳۸

۳-۳ تطبیق برخی آثار هنرمندان سقاخانه با ادعیه و طلسمات …………………….. ۱۳۹

۳-۴ نمونه‌ای دیگر از آثار هنرمندان معاصر با نگاه سقاخانه‌ای …………………. ۱۴۵

نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………… ۱۵۲

گزارش كار عملی ………………………………………………………………………………….. ۱۵۴

منابع ……………………………………………………………………………………………………. ۱۶۵

قیمت فایل فقط ۳,۵۰۰ تومان